O tym, że ugryzienie przez kleszcza jest niebezpieczne dla psów wie już chyba każdy posiadacz czworonoga.
Co to są kleszcze i gdzie żyją?
Kleszcze to pasożyty. Należą do pajęczaków – do tej gromady należą też znane nam pająki i roztocza. Kleszcze są kosmopolityczne czyli miejsce i klimat im nie przeszkadza w prowadzeniu swojego życia.
W Polsce żyje ok. 20 gatunków, a najbardziej pospolite to kleszcz pospolity i łąkowy. Ulubione miejsca – to łąki, tereny trawiaste, wilgotne, z dużymi nasadzeniami krzewów. Ulubiona pogoda – to wilgotno i powyżej zera.
Kleszczy jest szczególnie dużo w rejonach, do których wolny dostęp mają większe ssaki, takie jak sarny, jelenie, wilki i zające, gdyż żerowanie na nich pozwala kleszczom zakończyć swój cykl rozwojowy i złożyć jaja. Pojedyncze kleszcze mogą być przenoszone przez ptaki, jednak do rozmnażania się niezbędne są im ssaki.
Wbrew obiegowym opiniom, kleszcze nie żyją na drzewach i nie skaczą z nich na swoje ofiary. Najczęściej kleszcze nie wchodzą wyżej niż na wysokość około 1,5m (źdźbła traw, krzewy) z prostego powodu – przenoszą się z ciała np. sarny na krzew czy wysoką trawę i tam wyczekują.
Na co one czekają? Kleszcze czekają na pojawienie się określonego zapachu – to zapach kwasu masłowego. Kwas masłowy wytwarzany jest przez zwierzęta ciepłokrwiste (możemy ten zapach wyczuć w naszym pocie). Kleszcz może tak czekać cały dzień, miesiąc albo 2 lata. Jemu się nie śpieszy. Gdy taki zapach się pojawi – uruchamia się jego drugi zmysł – skóra kleszcza jest światłoczuła i wrażliwa na ciepło. Kleszcze kierują się w stronę ciepła. Jeśli ma szczęście – to ten zapach i ciepło pochodzi od zwierzęcia np. naszego psa albo od nas. Wtedy kleszcz przyczepi się do zwierzęcia i szybko się przemieszcza w poszukiwaniu dobrego miejsca do wkłucia się. Wkłuje się, napije się krwi, odczepia się, składa jaja i umiera. Ot takie życie kleszcza.
Trudno jest dostrzec kleszcza w futrze naszego psa
Bardzo trudno jest dostrzec kleszcze w gąszczu futra naszego pupila. Są małych rozmiarów i mają płaską formę – łatwo wędrują w futrze czworonoga. Czasami psy czują łaskotanie i potrafią same usuwać wędrujące kleszcze z futra, tam gdzie dostają pyskiem. Trzeba wtedy uważać, ponieważ rozgryziony kleszcz też jest niebezpieczny.
UWAGA: Kontakt z krwią kleszcza może skutkować zakażeniem siebie lub psa. Nie dotykaj krwi, jeśli z jakiegoś powodu kleszcz ulegnie rozerwaniu.
Długość ciała kleszcza wynosi od jednego do kilku milimetrów, a po najedzeniu czyli wyssaniu krwi jest kilkakrotnie większa. Posiadają ryjkowaty narząd gębowy dobrze przystosowany do ssania krwi i utrzymywania się w skórze swojego żywiciela.
W momencie wbijania się w ciało żywiciela kleszcz wydziela duże ilości substancji znieczulających, stąd rzadko kiedy my czy nasz pies czujemy moment wczepiania się kleszcza.
Kleszcz jest niezwykle oporny na głód – larwy kleszcza mogą przetrwać bez pożywienia około 1,5 roku, dorosłe kleszcze nawet ponad 2 lata. Więc głodem ich nie weźmiemy…. .
Kleszcze są groźnymi pasożytami i przenoszą groźne dla naszych psów choroby
Chyba najczęściej spotykaną chorobą odkleszczową naszych psów jest babeszjoza. Wywoływana przez pierwotniaki, które dostawszy się do krwi niszczą czerwone krwinki. Babeszjoza jest wysoce śmiertelna, szybko doprowadza do osłabienia, anemii, uszkodzenia wątroby i nerek.
Pies może również zakazić się boreliozą, zwaną też chorobą z Lyme. Borelioza jest przewlekłą bakteryjną chorobą atakującą wiele narządów.
Anaplazmoza to kolejna choroba odkleszczowa. Jest to choroba bakteryjna. Do tej pory rzadko się o niej mówiło, ale coraz częściej zaczyna atakować nasze zwierzęta.
Można wyróżnić dwa szczytowe okresy zachorowań – około kwietnia i około września. Fakt ten jest ściśle powiązany z cyklem rozwojowym kleszcza – aby kleszcz mógł się przepoczwarzyć z jednej formy larwalnej (tzw. nimfy) w drugą, musi napić się krwi. Należy jednak pamiętać, że kleszcz może trafić na futro naszego pupila przez cały rok, nawet zimą (jeśli jest w miarę ciepła czyli temperatury są dodatnie.
Czytaj więcej o chorobach przenoszonych przez kleszcze na nasze psy.
Anna Dziełak, biolog, behawiorysta, trener psów w Wesołym Ogonku
